این مواد پایه و اساس صنایع را تشکیل می‌دهند. مواد معدنی استخراج شده برای این که قابل‌استفاده در صنایع همدیگر باشند، باید فراوری شوند. بخش فراوری در معدن باهدف حذف مواد ناخواسته (باطله) و افزایش عیار ماده معدنی (تولید کنسانتره) نقش واسطه بخش معدن و صنایع مختلف را ایفا می‌نماید
صنعت فراوری مواد معدنی نقش بسیار مهمی در تولید مواد معدنی باارزش افزوده ایفا می‌نماید. مواد معدنی بیشتر به‌خاطر وجود عنصر یا عناصر خاصی که همراه دارند بهره‌برداری می‌شوند.
اهمیت فلزات با کاربردهای متعدد به‌ویژه در مصارف جدید بر هیچ‌کس پوشیده نیست و فراهم‌کننده خوراک اولیه تمام کارخانه‌های ذوب و تغلیظ فلزات در صنعت متالوژی محسوب می‌شود. در مورد مواد غیرفلزی یا همان کانی‌های صنعتی نیز تقریباً تمامی صنایع مهم اقتصادی کشورها مانند صنایع شیمیایی، کشاورزی، ساختمان، سرامیک، ذوب فلزات و حتی پزشکی بگونه‌ای مصرف‌کننده مواد معدنی هستند و اولین مرحله از خالص‌سازی این مواد در بخش فراوری معدن صورت می‌گیرد.
انجام عملیات فراوری موجب افزایش ارزش‌افزوده ماده معدنی شده در نتیجه فعالیت‌های معدنی ازلحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر می‌شوند. مصرف فزاینده مواد معدنی کاهش عیار کانسنگ‌ها و افزایش باطله‌های انباشته شده در کارخانه‌های قدیمی تکنولوژی فراوری مجدد مواد معدنی را بیش‌ازپیش موردتوجه محققین قرار داده است.
صنایع معدنی برای توسعه به سه عامل اساسی نیاز دارند:
- تکنولوژی
- انرژی ارزان
- ذخیره مواد معدنی
نکته جالب‌توجه آن که ایران از هر سه این مزیت‌ها برخوردار است. وجود منابع معدنی متنوع و گسترده از جمله و ویژگی خاص و موهبت‌های الهی در ایران است که توان بالقوه بالایی را برای اقتصاد کشور فراهم نموده است. کشور ما یکی از ۱۰ کشور بزرگ دنیا از نظر ذخایر معدنی است.
از اینرو شرکت توسعه محصولات معدنی معیار جهت استفاده از پتانسیل های کشور و خلق ارزش برای سهامداران تاسیس گردیده است. این شرکت در حال حاضر استخراج و فرآوری محصولات معدنی چون سیلیس و کرومیت و … را آغاز نموده که پس از انجام بررسیهای کارشناسی دقیق نسبت به سرمایه گذاری اقدام نماید.
معرفی کرومیت
در خصوص کرومیت گسترش تقاضای مصرف کروم در صنایع مختلف باعث افزایش اکتشاف و استخراج این مواد معدنی و توسعه صنایع تبدیلی مرتبط با آن در دنیا شده است. طی ۱۲ سال اخیر صرف‌نظر از دوران شیوع بیماری کرونا روند تولید کرومیت در دنیا تقریباً صعودی بوده و با سرعت رشد مرکب سالانه ۳ درصد افزایش‌یافته است.
آفریقای جنوبی بیش از ۵۰ درصد از تولید کنسانتره کرومیت را بر عهده دارد. کشورهایی نظیر قزاقستان هند ترکیه آلبانی استرالیا برزیل فنلاند ایران و عمان در جمع سایر کشورهای تولیدکننده کرومیت قرار دارند. طبق گزارش‌های موجود حدود ۹۵ درصد از ذخایر کرومیت دنیا در قزاقستان افریقای جنوبی و هند قرار دارد. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد دنیا اصلی‌ترین مصرف‌کننده فروکرم و کرومیت و بزرگ‌ترین واردکننده کرومیت در دنیاست. به طور میانگین بیش از ۸۰ درصد از تجارت کرومیت دنیا به مقصد چین رهسپار می‌شود. واردات روسیه نیز حدود ۵ درصد از تجارت جهانی کرومیت را تشکیل می‌دهد. هند و آمریکا از دیگر واردکنندگان بزرگ کرومیت محسوب می‌شوند.
اگرچه صنعت تولید فروآلیاژ به دلیل مصرف بالای انرژی در تولید دقیق و پیچیده بودن پروسه تولید صنعت هزینه‌بری است اما به دلیل استراتژیک بودن و مصرف بالا در صنعت مادر فولاد حاشیه سود قابل قبولی دارد که از آن در برابر نوسانات قیمتی و نوسانات عرضه و تقاضا حمایت می‌کند. به همین جهت است که کشورهای تولیدکننده فولاد مانند چین روسیه و آمریکا تمایل به خریدکنسانتره کرومیت و تولید فروکرم موردنیاز کشور خود دارند که این امر نیز بر صادرات کنسانتره کرومیت مؤثر است.
به طور معمول واحدهای پرعیارسازی، نزدیک به معادن تأمین‌کننده خوراک ورودی کارخانه احداث می‌گردد تا هزینه حمل ماده معدنی، کاهش یابد.
ازاین‌رو شرکت سرمایه‌گذاری معیار صنعت پارس باتوجه‌به مطالعات و ارزیابی‌های صورت‌گرفته قصد دارد پروژه تولید کنسانتره کرومیت با ظرفیت 22 هزارتن را در استان هرمزگان و در نزدیکی شهرستان رودان آغاز نماید.
در استان هرمزگان بکار گیری مواد معدنی و صرف سرمایه به‌منظور احداث کارخانه‌ها فراوری مواد معدنی گام بلندی در زمینه محرومیت‌زدایی اشتغال‌زایی توسعه اقتصادی و رفع دیگر معضلات موجود در منطقه خواهد بود.
باتوجه‌به اینکه بخش زیادی از ذخیره کرومیت با عیار زیر ۲۵ درصد عملاً به‌عنوان کرومیت کم‌عیار در معادن دپو شده و یا استخراج نمی‌شود. با اجرای این طرح می‌توان بخش قابل‌توجهی از کرومیت‌های کم‌عیار را به کنسانتره قابل‌فروش یا صدور تبدیل کرد.
ویژگی‌های سرمایه‌گذاری کارخانه تولیدکنستانتره کرومیت
- وجود ذخاير كروميت در كشور
- سهولت دسترسی به ماده اوليه و معدن تأمين كننده خوراك ورودی
- ارزش افزوده بالاي كروميت فرآوري شده
- استفاده محصول در صنايعی نظير فولادسازی، متالورژی و صنايع شيميايی
- بازار خوب صادرات و نزدیکی محل پروژه به خلیج فارس
- حجم سرمایه گذاری اندک
- پايين بودن نقطه سربه سر
- نرخ بازده داخلی كل سرمايه گذاری مطلوب
معرفی سیلیس
سیلیس (Silicon Dioxide) به عنوان دومین عنصر فراوان در پوسته زمین شناخته شده است. اكسید سیلیسیم (2SiO) یا سیلیس تركیبی شیمیایی است كه به صورت خالص و یا به صورت تركیب در كانی های سیلیكاته وجود دارد. سیلیس کانی غیرفلزی، سخت و بی رنگ تا سفید رنگ و یا خاكستری تیره می باشد. سیلیس در انواع شکل های کریستالی و آمورف وجود دارد. علت این تنوع به دلیل انعطاف پذیری اتصال در میان تتراهدرال های 4SiO است. سیلیس جزء اصلی ماسه سنگ و ماسه سیلیسی، كوارتز و كوارتزیت، بلور كریستال، تریپلی و نواكولیت، سیلیس مصنوعی و سیلیكون شیمیایی، کانی های رسی، گرانیت، سنگ چخماق و دیاتومیت است. نام سیلیس Silicon از واژه لاتین (Silicis) به معنی (flint ) سنگ سخت، سنگ آتش زنه یا سنگ چخماق گرفته شده است. سیلیس یک ماده معدنی بسیار مقاوم در برابر حرارت و فرایندهای شیمیایی است و همین خواص است که آن را به طور صنعتی برای انسان جالب ساخته‌است. اولین کاربردهای صنعتی سیلیس بلوری احتمالا مربوط به فعالیت‌های متالوژیکی و ساخت شیشه در چند هزار سال قبل از میلاد بوده و این موضوع در طول تاریخ ادامه داشته است.
کاربرد سیلیس
کاربرد کیفیت های مختلف سیلیس
سیلیس ممتاز در صنایع شیشه، .سرامیک ها و پرکننده ها، الکترونیک، علم بینایی، نیمه رساناها، روشنایی، فروسرخ، الیاف های نوری، رایانه و ارتباطات استفاده می شود. در چینی سازی، بتن، چمن های ورزشی، شالی های برنج، تولید فروسیلیس، سرامیك سازی، تولید آجر ماسه آهكی، ریخته گری، تولید سیلیكات سدیم، تولید دیگر مواد سیلیسی نیز سیلیس کاربرد دارد.
به طور کلی سیلیس جزء مواد اصلی تشکیل دهنده ی بسیاری از سرامیک ها و شیشه هاست. سیلیس خالص (کواتز) به عنوان سیستم مدل در مطالعات مربوط به سرامیک ها و شیشه ها، در نظر گرفته می شود. این ماده همچنین دارای استفاده های زیادی در کاربردهای فنی است. در واقع این کاربردها از کریستال های پیزوالکتریک گرفته تا الیاف نوری انتقال دهنده ی طول موج های لیزری فمتوثانیه، متنوع اند. افزایش آگاهی در زمینه ی این مواد با فراوانی زیاد، با استفاده از ابزارآلات تجربی بهبود یافته مانند دستگاه های جدید تفرق نوترون و روش های شبیه سازی کامپیوتری و آماری، حاصل می شود.
سیلیس شیشه
سیلیس عنصر اصلی در تمام انواع شیشه است. محصولات اصلی شیشه شامل ظروف (بطری شیشه ای و جام های کریستالی)، شیشه صفحه تخت (پنجره‌ها، آینه‌ها، شیشه وسیله نقلیه و …)، شیشه روشنایی (لامپ‌های نور، لوله‌های فلورسنت و …)، ظروف رومیزی (کریستال، لیوان‌های نوشیدنی و …)، صفحات نمایش تلویزیون، شیشه تزیینی، فایبرگلاس و شیشه نوری هستند.
سیلیس ریخته گری
سیلیس نقطه ذوب بالایی در حدود ۱۶۱۰ درجه سانتیگراد دارد. ریختگری قطعات فلزی با ریختن فلز مذاب در قالب های ساخته شده از ماسه سیلیسی، انجام می شود.
سیلیس کاشی و سرامیک
سیلیس ریزدانه جز تشکیل‌دهنده بیشتر بدنه‌های رسی و جز سازنده اصلی لعاب سرامیکی است. محصولات معمول روزمره شامل لوازم سفره، لوازم بهداشتی، زیورآلات و دیوار و کاشی‌ها هستند.
سیلیس فیلتراسیون و تصفیه
ماسه سیلیسی در دانه بندی مختلف به منظور تصفیه و پالایش مواد جامد از فاضلاب و تصفیه آب به کار می‌رود. برای تصفیه آب استخرها، جکوزی های خانگی معمولا از دانه بندی های مختلف سیلیس ممتاز استفاده می شود.
سیلیس در کاربردهای خاص ساختمانی
صنعت ساخت‌وساز بر پایه سیلیس بنا نهاده شده‌است و کاربردهای تخصصی از جمله در تولید بلوک‌های بتنی سیلیسی، کاشی‌های کف و سقف، ترکیبات درزگیر، بتونه و سیستم‌های تزریق رزین وجود دارد.
سیلیس در اماکن ورزشی
ماسه سیلیسی برای کف باشگاه های اسب‌سواری، در تولید چمن مصنوعی، زمین های گلف و فوتبال و در پارک ها و به عنوان ماسه بازی استفاده می‌شود.
سیلیس آکواریوم و تراریوم
بستر آکواریوم بخش مهمی از اجزای آکواریوم است چون بسیاری از ماهی ها بستر و خاک کف آکواریوم را برای جستجوی غذا حفاری می‌کنند. گیاهان هم چنین به یک جای امن نیاز دارند و باید غذا را از طریق ریشه‌های خود در خاک جذب کنند. باتوجه به حفاری و قرارگیری ماهی ها در تماس با خاک بستر آکواریوم نیاز است بستر دارای قطعات تیز گوشه نباشد. شن سیلیس شرکت توسعه معادن و مواد معدنی آسیا یک بستر مناسب برای آکواریوم و تراریوم است. این بستر برای مراقبت از گیاهان و رشد گیاه عالی است. همچنین سیلیس های ویژه اکواریوم تولیدی خنثی بوده و میزان سختی آب و سیلیکات های نامطلوب را در آب آزاد نمی کند.
کاربردهای دیگر سیلیس
سیلیس کاربردهای زیادی از جمله در تولید مواد شیمیایی و فلزات، فیلتر در بعضی صنایع، تولید پلاستیک، سنگ های مصنوعی، تولید مواد نسوز و مواد افزودنی در محصولات کشاورزی و باغی دارد.
استخراج و فرآوری سیلیس
بررسی فرصت های سرمایه گذاری در زمینه استخراج و فرآوری سیلیس توسط شرکت توسعه محصولات معدنی معیار آغاز گردیده است. شرکت در تلاش است تا از طریق شناسایی معادن با ذخایر مکفی و عیار مناسب سیلیس نسبت به استخراج و فرآوری این ماده معدنی اقدام نماید.